Rozliczenie nieważnej umowy frankowej
Rozliczenie nieważnej umowy frankowej rozpoczyna się dopiero po uprawomocnieniu wyroku stwierdzającego nieważność umowy. Prawomocne orzeczenie sądu wyznacza podstawę do zwrotu świadczeń spełnionych na rzecz banku oraz do ewentualnego wszczęcia egzekucji, jeżeli bank nie dokonuje zapłaty dobrowolnie.
Rozliczenie nieważnej umowy frankowej po prawomocnym wyroku
Prawomocny wyrok sądu ustalający nieważność umowy kredytu stanowi tytuł egzekucyjny, który po nadaniu klauzuli wykonalności pozwala na dochodzenie roszczeń w drodze egzekucji. W orzeczeniu sąd wskazuje kwoty podlegające zwrotowi, w tym świadczenia spełnione na podstawie nieważnej umowy oraz zasądzone odsetki i koszty procesu.
Sposób rozliczenia zależy w dużej mierze od postawy banku. Jeżeli bank respektuje prawomocne orzeczenie, dokonuje przelewu zasądzonych kwot bez konieczności podejmowania dodatkowych czynności poza przekazaniem danych rachunku bankowego.
W przypadku braku dobrowolnej zapłaty kredytobiorca może wystąpić o nadanie wyrokowi klauzuli wykonalności, a następnie skierować sprawę do komornika. Dla organu egzekucyjnego są to postępowania stosunkowo nieskomplikowane, ponieważ dłużnikiem jest instytucja finansowa dysponująca środkami pieniężnymi na rachunkach bankowych.
Sposoby dochodzenia zwrotu świadczeń od banku
W praktyce można wyróżnić dwa podstawowe scenariusze. Po pierwsze, bank może sam zwrócić się do pełnomocnika z prośbą o wskazanie rachunku, na który mają zostać przelane kwoty wynikające z wyroku. W takim przypadku rozliczenie ogranicza się do weryfikacji zgodności przelewu z treścią orzeczenia.
Po drugie, jeżeli bank nie realizuje obowiązku dobrowolnie, konieczne jest uruchomienie egzekucji. Po uzyskaniu klauzuli wykonalności pełnomocnik składa wniosek egzekucyjny, w którym wskazuje roszczenia główne, odsetki oraz koszty procesu. Komornik kieruje zajęcia do banku, a odzyskane środki obejmują także koszty egzekucyjne i koszty zastępstwa w postępowaniu egzekucyjnym.
Zagadnienia dotyczące przejrzystości umów kredytowych i skutków stosowania klauzul walutowych były wielokrotnie analizowane również przez Trybunał Sprawiedliwości UE, w tym w wyroku z 3 października 2019 r. w sprawie C-260/18, w którym podkreślono znaczenie jasnego przedstawienia mechanizmu przeliczeniowego.
Źródło TSUE.
Przykładowy przebieg rozliczenia po unieważnieniu kredytu frankowego
W jednej z prowadzonych spraw dotyczących kredytu frankowego całkowicie spłaconego i zamkniętego przed wytoczeniem powództwa, procedura wyglądała następująco.
- Pozew o ustalenie nieważności umowy i zwrot świadczeń został złożony w kwietniu 2021 r.
- Sąd I instancji wydał wyrok we wrześniu 2021 r.
- Apelacja banku wpłynęła do sądu II instancji w grudniu 2021 r.
- Odpowiedź na apelację została złożona w styczniu 2022 r.
- Rozprawa apelacyjna odbyła się w połowie lutego 2022 r.
- Publikacja wyroku sądu II instancji nastąpiła pod koniec lutego 2022 r.
- W kwietniu 2022 r., po przeprowadzeniu egzekucji, komornik wyegzekwował od banku wszystkie zasądzone kwoty wraz z kosztami procesu, odsetkami, kosztami klauzuli wykonalności i kosztami zastępstwa w egzekucji.
Przedstawiony przykład pokazuje, że łączny czas trwania postępowania od wniesienia pozwu do faktycznego odzyskania środków może zmieścić się w okresie około roku, przy założeniu sprawnego rozpoznania sprawy w obu instancjach i przeprowadzenia egzekucji.
Kredyty frankowe – dodatkowe informacje i wsparcie
Informacje dotyczące postępowań w sprawach kredytów powiązanych z walutami obcymi, w tym sposobu rozliczania nieważnych umów frankowych, zostały zebrane w sekcji
pomoc dla frankowiczów.
