Wyrok – nieważność umowy Fortis Bank z 2005 roku

Nietypowy przebieg postępowania – powołanie biegłego przez sąd

Sprawa toczyła się w sposób nietypowy. Po przesłuchaniu powodów Sąd postanowił powołać biegłego z zakresu bankowości i finansów w celu ustalenia szeregu kwestii dotyczących funkcjonowania umowy i sposobu rozliczeń między stronami.

• Obliczenia wpłat dokonanych przez kredytobiorców na podstawie zawartej umowy kredytowej,
• Dokonania projekcji wysokości rat i terminów spłaty przy założeniu, że kredyt byłby typowo złotowy z oprocentowaniem opartym na LIBOR 3M i średnim kursem NBP z dnia zawarcia umowy,
• Ustalenia wysokości dochodu banku wynikającego ze spreadu walutowego,
• Wariantowej projekcji wysokości rat przy założeniu oprocentowania opartego na WIBOR.

Warto podkreślić, że sąd sam z urzędu sformułował tezę dowodową i powołał biegłego, mimo że żadna ze stron nie wnosiła o taki dowód. Wniosek pozwanego banku o opinię w zakresie analogicznych okoliczności został oddalony.

Zastosowane przez sąd rozwiązanie było zaskoczeniem – tym bardziej, że sprawa dotyczyła kredytu denominowanego, a nie indeksowanego. W ocenie Kancelarii wątpliwości co do ewentualnej możliwości „utrzymania” umowy mogłyby dotyczyć jedynie kredytów indeksowanych. W przypadku kredytów denominowanych naruszenie art. 69 Prawa bankowego jest oczywiste.

Naruszenie art. 69 Prawa bankowego i klauzule niedozwolone

Sąd w uzasadnieniu wyroku potwierdził, że umowa kredytu denominowanego Fortis Bank naruszała art. 69 ustawy Prawo bankowe, a tym samym była sprzeczna z istotą umowy kredytowej. Wskazał również na obecność klauzul abuzywnych, które dawały bankowi jednostronną możliwość ustalania kursów walutowych i przeliczeń.

Jak wskazano w orzeczeniu, nawet powołany biegły nie był w stanie w sposób jednoznaczny ustalić, jakie zasady faktycznie stosował bank przy ustalaniu kursów. W rezultacie opinia biegłego okazała się nieprzydatna do ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy.

Znaczenie wyroku – skuteczna argumentacja i kolejna wygrana

Jak wynika z uzasadnienia, sąd początkowo rozważał możliwość „odfrankowienia” umowy, jednak argumentacja pełnomocniczek doprowadziła do pełnego unieważnienia umowy Fortis Bank z 2005 r.. To o tyle istotne, że w przeszłości ten sam skład sądu stosował inne podejście wobec kredytów denominowanych.

Sąd uznał, że zastosowana przez bank konstrukcja naruszała nie tylko przepisy prawa bankowego, ale także zasady współżycia społecznego, a kredytobiorcy nie mieli faktycznej świadomości mechanizmu przeliczeń i ryzyka kursowego.

Opinia biegłego w tej sprawie była szeroka, ale ostatecznie nie miała wpływu na sentencję wyroku. Emocje były ogromne, ale rezultat – w pełni satysfakcjonujący.

Unieważnienie umowy frankowej Fortis Bank – czas trwania postępowania

Pozew został złożony w styczniu 2021 r., a wyrok zapadł 29 września 2022 r., co oznacza, że postępowanie w I instancji trwało zaledwie rok i osiem miesięcy. W wyroku występuje drobna omyłka w oznaczeniu sygnatury (błędny rok), co zostanie sprostowane przez sąd.

Jak już wskazywałyśmy w wcześniejszym artykule o umowach Fortis Bank, tego typu sprawy należą do trudniejszych – wymagają głębokiej analizy, argumentacji i precyzyjnego uzasadnienia. Unieważnienie umowy dawnego Fortis Banku cieszy tym bardziej, że sąd przychylił się do wszystkich żądań pozwu.

Sprawę prowadziły radczynie prawne Aleksandra Brodnicka i Edyta Cedrowska.

Pomoc dla frankowiczów

Kancelaria prowadzi postępowania dotyczące kredytów frankowych i złotowych z klauzulami walutowymi w całej Polsce; analizowana jest treść umowy, aneksów i rozliczeń stron pod kątem nieważności lub eliminacji klauzul abuzywnych w sporze z bankiem pomoc dla frankowiczów.

Więcej informacji o orzecznictwie TSUE w zakresie kredytów walutowych można znaleźć na stronie Trybunału Sprawiedliwości UE.