Najważniejsze tezy wyroku – w skrócie

• Nieważność umowy kredytu budowlano-hipotecznego nr KH/… (zawarta 11.2008 r.).
• Zasądzone kwoty na rzecz powodów: 268 463,09 zł oraz 27 534,07 CHF z ustawowymi odsetkami:
  • od 267 440,71 zł i 26 681,84 CHF – od 08.07.2025 r. do dnia zapłaty,
  • od 1 022,38 zł i 852,23 CHF – od 11.09.2025 r. do dnia zapłaty.
• Koszty procesu: 11 834 zł z odsetkami ustawowymi od daty uprawomocnienia.
• Czas trwania: od wniesienia pozwu (VIII 2025) do wyroku – niecałe trzy miesiące.

Kluczowe postanowienia umowy – mechanizm przewalutowania i spłaty

Konstrukcja umowy opierała się na denominacji do CHF przy jednoczesnej wypłacie i spłacie w złotych polskich. Istotne znaczenie miały postanowienia regulaminu, które przewidywały pełną zależność wysokości zobowiązania od kursów walut ustalanych jednostronnie przez bank.

• § 2 – definicja przewalutowania
  Przewalutowanie oznaczało wymianę waluty po obowiązującym w banku kursie kupna lub sprzedaży. Kurs ten nie był powiązany z żadnym zewnętrznym wskaźnikiem, a jedynie publikowany przez bank. Kredytobiorca nie miał wpływu na sposób jego ustalania.
• § 4 ust. 5 – wypłata kredytu a kurs banku
  Jeżeli środki były wypłacane w walucie innej niż CHF (w praktyce – w PLN), następowało automatyczne przewalutowanie po kursie z chwili zaksięgowania dyspozycji. Oznacza to, że kredytobiorca nie znał wysokości zadłużenia w chwili zawarcia umowy, ponieważ kurs ustalał bank w dniu wypłaty.
• § 9 ust. 3–4 – spłata kredytu
  Spłata rat następowała poprzez automatyczne obciążenie rachunku kredytobiorcy. Jeżeli na rachunku brakowało środków, bank mógł obciążyć inny rachunek prowadzony na rzecz kredytobiorcy. Jeżeli rachunek ten był w innej walucie niż CHF, bank dokonywał przewalutowania po własnym kursie.

Tak ukształtowany model prowadził do sytuacji, w której bank jednostronnie określał zarówno moment, jak i kurs przeliczenia kwot – zarówno przy wypłacie kredytu, jak i każdej spłacie raty. Kredytobiorca nie miał możliwości weryfikacji ani negocjacji stosowanego kursu, a umowa nie zawierała obiektywnego algorytmu jego ustalania.

Sąd wskazał, że brak transparentnych i weryfikowalnych kryteriów przeliczeniowych narusza równowagę kontraktową oraz standard przejrzystości wynikający z dyrektywy 93/13/EWG, co uzasadnia nieważność umowy.

Dla kogo to istotne? (Fortis Bank / BNP Paribas, lata 2007–2009)

Jeżeli Państwa umowa kredytu Fortis Bank/BNP Paribas była denominowana do CHF i przewidywała wypłatę w PLN po kursach z tabel banku (bez przejrzystej metodologii), istnieje ryzyko występowania klauzul przeliczeniowych o podobnym charakterze. W takiej sytuacji warto rozważyć analizę dokumentów – w szczególności: umowy, regulaminu, harmonogramów, historii spłat i bankowych zaświadczeń.

Jak wygląda ścieżka działania w praktyce?

1. Analiza umowy i wzorców (regulamin, aneksy, załączniki).
2. Uzyskanie zaświadczeń z banku (historia spłat, saldo, kursy przeliczeń) i zebranie potwierdzeń płatności.
3. Wezwanie do zapłaty i próba rozmowy ugodowej (dla naliczenia odsetek i wykazania dobrej wiary).
4. Powództwo o ustalenie nieważności i zapłatę – z rozliczeniem świadczeń nienależnych.

Każda sprawa wymaga indywidualnej oceny – powyższe etapy mają charakter informacyjny i nie stanowią porady prawnej.

Dane sprawy (informacyjne)

Podsumowanie

Sprawa pokazuje, że w umowach denominowanych do CHF z lat 2007–2009 kluczowe znaczenie ma przejrzystość mechanizmu przeliczeniowego oraz jednoznaczność określenia świadczeń. W razie wątpliwości co do swojej umowy warto rozważyć jej analizę pod kątem zgodności z przepisami oraz standardami ochrony konsumenta.

Pełnomocnicy

Sprawę prowadzą radca prawny Aleksandra Brodnicka, radca prawny Edyta Cedrowska oraz aplikantka radcowska Weronika Adamiak.

Pomoc dla frankowiczów

Kredyty frankowe – pomoc Kancelarii dla Frankowiczów (wszelkie informacje pod tym linkiem).
Więcej informacji dostępne jest na stronie
pomoc dla frankowiczów.