Własny Kąt Hipoteczny – wyrok unieważniający umowę PKO BP
Własny Kąt Hipoteczny – wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z 29 kwietnia 2022 r. doprowadził do stwierdzenia nieważności umowy kredytu mieszkaniowego w walucie wymienialnej zawartej z PKO BP w 2006 r. Sąd zasądził na rzecz kredytobiorcy wszystkie wpłaty dokonane na podstawie nieważnej umowy oraz koszty procesu.
Własny Kąt Hipoteczny – wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu
W dniu 29 kwietnia 2022 r. Sąd Okręgowy w Toruniu na posiedzeniu niejawnym wydał wyrok w sprawie dotyczącej umowy kredytu mieszkaniowego „Własny Kąt Hipoteczny” zawartej w 2006 r. z PKO BP. Wcześniej odbyła się jedna rozprawa, na której został przesłuchany kredytobiorca.
- Bank: PKO Bank Polski S.A.
- Produkt: kredyt mieszkaniowy w walucie wymienialnej „Własny Kąt Hipoteczny”
- Data zawarcia umowy: 2006 r.
- Data wyroku: 29 kwietnia 2022 r.
- Rozstrzygnięcie: ustalenie nieważności umowy kredytu
- Zakres zasądzenia: zwrot wszystkich wpłat dokonanych do banku na podstawie nieważnej umowy
- Koszty procesu: zasądzone na rzecz kredytobiorcy
- Tryb: jedna rozprawa + posiedzenie niejawne z ogłoszeniem wyroku
Sąd uznał, że konstrukcja kredytu w walucie wymienialnej, oparta na wewnętrznej tabeli kursów PKO BP, prowadziła do naruszenia równowagi kontraktowej oraz nadmiernego obciążenia kredytobiorcy ryzykiem kursowym.
Umowa kredytu Własny Kąt Hipoteczny w walucie wymienialnej – kluczowe postanowienia
Sprawa dotyczyła kredytu mieszkaniowego udzielonego przez PKO BP jako tzw. kredyt w walucie wymienialnej. Umowa miała jednolity charakter – główne znaczenie miały zapisy dotyczące kwoty kredytu i sposobu jego wypłaty.
W § 2 umowy przewidziano, że:
Z kolei w § 5 umowy wskazano, że kredyt może być wypłacany zarówno w walucie wymienialnej, jak i w złotych polskich:
– walucie wymienialnej – na finansowanie zobowiązań za granicą i w przypadku zaciągnięcia kredytu na spłatę kredytu walutowego,
– walucie polskiej – na finansowanie zobowiązań w kraju.
W przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2, stosuje się kurs kupna dla dewiz (aktualna Tabela kursów) obowiązujący w PKO BP SA w dniu realizacji zlecenia płatniczego.”
W praktyce oznaczało to, że:
- nominalna kwota kredytu została określona w CHF,
- wypłata środków w Polsce następowała w PLN według kursu kupna dewiz z tabeli PKO BP,
- ryzyko kursowe w całości obciążało kredytobiorcę,
- bank zachowywał swobodę w kształtowaniu kursów walut w swojej tabeli.
Sąd uznał, że takie ukształtowanie mechanizmu przeliczeniowego narusza wymóg przejrzystości i prowadzi do abuzywności postanowień dotyczących waluty kredytu i zasad jego spłaty.
Znaczenie wyroku Własny Kąt Hipoteczny dla kredytobiorców PKO BP
Wyrok unieważniający umowę Własny Kąt Hipoteczny potwierdza, że kredyty określane jako „w walucie wymienialnej”, oparte na kursach z tabeli banku, podlegają tej samej ocenie jak klasyczne kredyty indeksowane lub denominowane do CHF.
Najważniejsze skutki praktyczne:
- umowa kredytu mieszkaniowego w walucie wymienialnej może zostać uznana za nieważną,
- kredytobiorca może dochodzić zwrotu wszystkich wpłat dokonanych na podstawie nieważnej umowy,
- sprawa może zakończyć się po jednej rozprawie i posiedzeniu niejawnym,
- orzecznictwo w sprawach Własny Kąt Hipoteczny wzmacnia pozycję kredytobiorców PKO BP w podobnych sporach.
Kolejne orzeczenia unieważniające umowy Własny Kąt Hipoteczny pokazują, że klauzule odsyłające do tabel kursów banku, bez jasnego i obiektywnego mechanizmu ustalania kursu, są traktowane przez sądy jako niedozwolone postanowienia umowne.
