Nieważność umowy mBanku Multiplan o kredyt hipoteczny waloryzowany kursem CHF
Nieważność umowy mBanku Multiplan potwierdzona przed Sądem Okręgowym w Poznaniu. Wyrokiem z 6 maja 2022 r. sąd ustalił nieważność kredytu hipotecznego z 2008 r. waloryzowanego kursem CHF i zasądził na rzecz kredytobiorców całość wpłat dokonanych do banku.
Nieważność umowy mBanku Multiplan – wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu
W dniu 6 maja 2022 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu wydał wyrok w sprawie dotyczącej kredytu hipotecznego MULTIPLAN waloryzowanego kursem CHF, udzielonego w 2008 r. przez mBank (poprzednio BRE Bank S.A.).
- Przedmiot sprawy: kredyt hipoteczny MULTIPLAN waloryzowany kursem CHF
- Bank: mBank S.A.
- Data wyroku: 6 maja 2022 r.
- Rozstrzygnięcie: ustalenie nieważności umowy
- Kwota zasądzona na rzecz powodów: 198 399,84 zł
- Koszty procesu: zasądzone na rzecz powodów
- Status orzeczenia: wyrok nieprawomocny; spodziewana apelacja banku
Sąd uznał, że konstrukcja kredytu MULTIPLAN oraz zastosowane klauzule przeliczeniowe oparte na tabelach kursowych banku naruszają równowagę kontraktową i nie spełniają wymogu przejrzystości. Umowa została uznana za nieważną w całości.
Status konsumenta a proces przeciwko mBankowi
W toku postępowania mBank podjął próbę zakwestionowania statusu konsumentów po stronie powodów. Bank wskazywał przede wszystkim, że:
- kredytobiorcy prowadzili działalność gospodarczą pod adresem kredytowanej nieruchomości,
- są osobami wysoko wykształconymi,
- zajmowali stanowiska zawodowe, które – zdaniem banku – miały mieć związek z sektorem finansowym.
Sąd nie podzielił tej argumentacji. Wskazał, że status konsumenta ocenia się na moment zawierania umowy, a wykonywanie działalności gospodarczej pod adresem nieruchomości mieszkalnej nie pozbawia kredytobiorców ochrony konsumenckiej, jeżeli cel kredytu był mieszkalny.
Sąd zauważył również, że wykształcenie czy charakter pracy nie mogą automatycznie prowadzić do uznania, że kredytobiorcy posiadali specjalistyczną wiedzę dotyczącą ryzyka kursowego bądź mechanizmów waloryzacyjnych stosowanych w kredytach powiązanych z CHF.
Najważniejsze ustalenia sądu:
- wykształcenie i doświadczenie zawodowe nie pozbawiają ochrony konsumenckiej,
- prowadzenie działalności gospodarczej pod adresem nieruchomości nie zmienia celu kredytu,
- bank nie wykazał, aby umowa była związana z działalnością zawodową kredytobiorców,
- status konsumenta powodów został potwierdzony.
Dlaczego umowa MULTIPLAN jest uznawana za nieważną?
Umowy kredytowe z linii MULTIPLAN od lat są przedmiotem intensywnego orzecznictwa. Kluczowe znaczenie mają postanowienia dotyczące przeliczenia kwoty kredytu oraz rat według kursów ustalanych jednostronnie przez bank. Brak przejrzystości co do sposobu ustalania kursów i narzucenie ryzyka kursowego powodowi prowadzi do eliminacji klauzul indeksacyjnych jako abuzywnych.
Typowe cechy umowy MULTIPLAN:
- przeliczanie kwoty kredytu według kursu kupna CHF z tabeli banku,
- spłata rat z zastosowaniem kursu sprzedaży CHF z tabeli banku,
- brak obiektywnych kryteriów wyznaczania kursów,
- nieproporcjonalne obciążenie ryzykiem kursowym konsumenta.
Eliminacja klauzul przeliczeniowych uniemożliwia dalsze wykonywanie umowy, co – zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą – prowadzi do jej nieważności.
