Umowa kredytu BPH nieważna – unieważnienie kredytu frankowego z 2004 roku
Sąd Okręgowy w Toruniu uznał za nieważną umowę kredytu frankowego zawartą z Bankiem BPH jeszcze przed wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. To jedno z nielicznych orzeczeń dotyczących umów sprzed 2004 r., potwierdzające, że również takie kontrakty mogą być skutecznie kwestionowane.
Wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu – IC 2582/21
Wyrok z dnia 17 października 2022 r. – Sąd Okręgowy w Toruniu (sygn. akt I C 2582/21)
- Ustalono nieważność umowy kredytu hipotecznego zawartej pomiędzy kredytobiorcami a Bankiem BPH w 2004 roku.
- Zasądzono na rzecz kredytobiorców wszystkie dochodzone kwoty – łącznie 174 129,14 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.
- Przyznano zwrot kosztów procesu.
- Wyrok nieprawomocny.
Umowa kredytu sprzed akcesji Polski do Unii Europejskiej
Sprawa dotyczyła kredytu frankowego udzielonego w 2004 roku, a więc przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. W pozwie powodowie domagali się ustalenia nieważności umowy oraz złożyli wniosek o zabezpieczenie – dzięki czemu od początku procesu zostali zwolnieni z obowiązku spłaty rat kredytu.
Bank BPH zaskarżył postanowienie o zabezpieczeniu, podnosząc, że sąd nie może stosować przepisów unijnych (Dyrektywy 93/13/EWG) wobec umowy zawartej przed dniem 1 maja 2004 r. Twierdził także, że obowiązujące wówczas przepisy krajowe nie pozwalały na „upadek” umowy kredytowej z powodu abuzywności jej zapisów.
Po złożeniu przez nas odpowiedzi na zażalenie, sąd oddalił wniosek banku. Uznał, że argumentacja pozwanego nie znajduje żadnych logicznych ani prawnych podstaw. Zastosowanie przepisów Kodeksu cywilnego w zw. z zasadami prawa europejskiego w pełni uzasadniało udzielenie ochrony konsumentom.
Załącznik nr 7 – konstrukcja umowy BPH
Przedmiotem sporu była umowa kredytu hipotecznego zawarta z Bankiem BPH, w której szczegółowe warunki spłaty określał Załącznik nr 7 do umowy kredytu. Zgodnie z jej treścią:
- § 2 – Bank udziela kredytu w walucie CHF na warunkach określonych w umowie i regulaminie kredytowania osób fizycznych w Banku BPH S.A.
- § 5 – Kredyt lub jego transze wypłacane są na wniosek kredytobiorcy, złożony najpóźniej na jeden dzień przed planowaną wypłatą.
- § 8 – Spłata kredytu następuje w złotych polskich, zgodnie z zasadami określonymi właśnie w Załączniku nr 7.
Mechanizm przeliczeniowy określony w załączniku dawał bankowi pełną dowolność w ustalaniu kursów wymiany walut, co – zgodnie z orzecznictwem TSUE i SN – stanowi klasyczny przykład klauzuli abuzywnej. W efekcie sąd uznał, że taka konstrukcja uniemożliwia utrzymanie umowy w mocy.
Znaczenie wyroku – umowy sprzed 2004 r. też nieważne
Wyrok ma szczególne znaczenie, ponieważ dotyczy umowy zawartej przed przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Sąd potwierdził, że także takie kontrakty mogą zostać unieważnione, jeśli zawierają niedozwolone postanowienia lub naruszają naturę stosunku zobowiązaniowego.
To kolejny przykład orzeczenia, w którym Sąd Okręgowy w Toruniu przyznaje rację kredytobiorcom, potwierdzając wadliwość wzorców umownych stosowanych przez dawny Bank BPH.
Sprawę prowadziły radczynie prawne Aleksandra Brodnicka i Edyta Cedrowska.
Pomoc dla frankowiczów
Kancelaria prowadzi postępowania dotyczące kredytów frankowych i złotowych z klauzulami walutowymi w całej Polsce; analizowana jest treść umowy, aneksów i rozliczeń stron pod kątem nieważności lub eliminacji klauzul abuzywnych w sporze z bankiem pomoc dla frankowiczów.
Więcej informacji o aktualnym orzecznictwie TSUE w sprawach kredytów walutowych można znaleźć na stronie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
