Umowy frankowe po 2011 roku (po ustawie antyspreadowej). Umowa Nordea Habitat

Umowy frankowe po 2011 r.

Niedawno pochwaliliśmy się na blogu wygraniem sprawy o unieważnienie umowy Nordei- Habitat z 2011r. Zgłosiło się do nas od razu sporo klientów z podobnymi umowami. Okazało się, że umowy Nordei ogólnie nie są lubiane przez kancelarie, a już szczególnie te z lat 2010r. – 2011r.  Myślę, że z lat późniejszych również, ale takie jeszcze do nas niestety nie trafiły :).  A szkoda, może warto by o nie powalczyć. 

---

Umowy Nordea-Habitat

Umowy Nordei są różne, bo dotyczą zarówno kredytów indeksowanych, jak i denominowanych. W każdym razie, niektóre z nich już od 2010 r. przewidywały możliwość spłaty kredytu bezpośrednio w CHF. To jest problem, który sprawia trudność nawet niektórym kancelariom „specjalizującym się” w sprawach frankowych. 

Niewątpliwie umowy Nordei są trudniejsze i trzeba się przy nich więcej napracować, ale my lubimy swoją pracę i znamy się „na swojej robocie” :). Sama możliwość spłaty kredytu od początku w walucie CHF nie determinuje ważności umowy, ani nie konwaliduje jej innych wad. Trzeba to jednak wyłapać i umiejętnie uzasadnić. 

---

Ustawa antyspreadowa a umowy frankowe

Przy okazji trafiły do nas również umowy zawarte już po wejściu w życie ustawy antyspreadowej. Nie oznacza to jednak, że umowy te są skonstruowane prawidłowo i nie można ich podważyć. Nasi klienci informują nas jednak, że kancelarie, do których się zgłaszały, odmawiają podjęcia się sprawy właśnie z powodu zawarcia umowy już po dniu wejścia w życie ustawy antyspreadowej. 

Ustawa antyspreadowa, poprzez dodanie w ust. 2 art. 69 prawa bankowego punktu 4a dała jedynie narzędzie prawne pozwalające wyeliminować z obrotu postanowienia umowne zawierające niejasne reguły przeliczania należności kredytowych. Dotyczyło to zarówno umów zawieranych na przyszłość, jak i w odniesieniu do wcześniej zawartych umów w części, która pozostała do spłacenia. 

Wprowadzony pkt 4a nie ustala konkretnych zasad określania sposobu i terminów ustalania kursu wymiany walut, tylko nakazuje je wprowadzić. Samo zaś zaistnienie w porządku prawnym tego przepisu, nie zmieniło automatycznie treści umów zawartych przed jego wejściem w życie, jak i po tej dacie. Banki nadal w sposób nieprecyzyjny definiowały metodę ustalania swoich kursów CHF.  Robiły to przede wszystkim w sposób uniemożliwiający kredytobiorcy wyliczenie sobie kwoty kredytu jaką otrzyma i jaką będzie musiał w konsekwencji spłacić. 

Właśnie na przykładzie umowy Nordei-Habitat zawartej już po wejściu w życie ustawy antyspreadowej widać, że banki nadal nie określały szczegółowo sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie których wyliczana była kwota kredytu, jego transz, rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu. Brak jednoznaczności dyskwalifikuje postanowienia umowy dotyczące stosownych przez bank kursów CHF, co z kolei w ostateczności skutkować winno wyeliminowaniem wadliwej umowy z obrotu prawnego.

W COU Nordei z września 2011r. (po wejściu w życie ustawy antyspreadowej) metodologia tworzenia kursów CHF przez bank wygląda następująco:

Zasady określania sposobów i terminów ustalania kursów wymiany walut dla kredytów indeksowanych do waluty obcej

§11a

Kurs wymiany walut na podstawie, którego wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo- odsetkowych, jest kursem tabelowym wyliczanym według następujących zasad:

Kursy kupna i sprzedaży walut, ustalane są procentowo w odniesieniu do kursów poszczególnych walut na rynku międzybankowym w momencie tworzenia tabeli, w granicach dopuszczalnych wartości odchyleń procentowych, zaakceptowanych przez Bank,

Tabela kursów jest zestawieniem kursów średnich, kursów kupna i sprzedaży Banku dla walut obcych oraz kursów średnich NBP, przygotowane w każdy dzień roboczy. Tabela zawiera informacje m.in. o minimalnej kwocie transakcji negocjowanej oraz godzinę, od której obowiązuje,

Pierwsza Tabela kursów ustalana jest na początek każdego dnia roboczego, a ostatnia Tabela wprowadzana w godzinach popołudniowych,

Ostatnia Tabela popołudniowa obowiązuje do wprowadzenia pierwszej Tabeli następnego dnia roboczego,

W przypadku znacznych zmian kursów w ciągu dnia dopuszcza się kolejne zmiany Tabeli kursów, przed wprowadzeniem ostatniej Tabeli popołudniowej,

Tabela zawiera oddzielne kursy dla operacji bezgotówkowych i gotówkowych.

Po przeczytaniu w/w zapisu umowy definiującego zasady ustalania kursów przez bank, rodzi się mnóstwo pytań. Co to jest rynek międzybankowy, co to znaczy że kursy są ustalane procentowo. W oparciu o jaki konkretnie procent? Co to są dopuszczalne odchylenia procentowe? Skąd konsument ma to wiedzieć i jak w oparciu o te definicje ma sobie ustalić kurs? Jakie to są godziny popołudniowe ustalania tabeli i jakie to są godziny poranne? Co to oznacza, że w przypadku znacznych zmian kursów dopuszcza się kolejne zmiany tabeli? Niewiadomo co to są „znaczne zmiany kursów” w opinii banku, ani niewiadomo ile tych kolejnych zmian tabeli może być. Tak naprawdę za każdym razem bank mógł uznać za znaczną zmianę kursu zupełnie co innego i nic go nie ograniczało. 

Oznacza to tylko jedno – Nordea w swojej umowie nadal zawiera postanowienia niedozwolone, których wyeliminowanie z umowy powinno skutkować ustaleniem jej nieważności. 

Pisząc ten artykuł podpieram się akurat umową Nordei i na jej przykładzie pokazuję, że wejście w życie ustawy antyspreadowej nie zmieniło nic. Zaś przede wszystkim nie zmieniło podejścia banków do konsumenta. I teraz banki powinny ponosić tego konsekwencje. 

Umowy frankowe po 2011 roku (po ustawie antyspreadowej). Umowa Nordea Habitat

Jednak Nordea jest tylko przykładem. W prowadzonych sprawach bardzo często spotykamy się z aneksami do umów zawartymi po wejściu w życie ustawy antyspreadowej. Są to aneksy zawierane w różnych okresach. Naprawdę niejednokrotnie zdumienie budzi to, że nawet aneksy z 2018r. nadal zawierają wady. Wady te dotyczą oczywiście metod tworzenia przez bank tzw. tabel kursowych w sposób uniemożliwiający kredytobiorcom samodzielne wyliczenia kursu CHF zastosowanego przez bank. W naszej ocenie nadal to dyskredytuje taki aneks w obrocie prawnym. 

Powyżej piszę o kredytach „frankowych”, ale tak naprawdę ten problem dotyczy również umów zawieranych w przeliczeniu na inne waluty, choćby euro, dolary, czy jeny. Wadliwość zapisów tych umów niczym się nie różni. 

Oczywiście kierując sprawę na drogę sądową bierze się pod uwagę jeszcze szereg innych czynników mających wpływ na wadliwość umowy. Powyżej opisałam wyłącznie kwestie związane z tworzeniem przez banku swoich tabel kursowych. 

Konkluzja jest ostatecznie taka:

Umowy zawarte po wejściu w życie w sierpniu 2011 r. tzw. ustawy antyspreadowej nadal mogą zawierać wady, które winny skutkować ich eliminacją z obrotu prawnego. Każdą taką umowę należy przeanalizować i ocenić skuteczność jej zapisów pod względem prawnym. Najlepiej jednak zrobić to przy pomocy prawnika, który naprawdę jest specjalistą w swojej dziedzinie :).

---

Kredyty frankowe – pomoc Kancelarii dla Frankowiczów (wszelkie informacje pod tym linkiem)

Jeżeli chcą Państwo skorzystać z pomocy prawnej, zapraszamy do kontaktu:

Email: chf@brodniccy.pl

Telefon kom.: 692 491 016

lub poprzez formularz kontaktu Kontakt z Kancelarią

---