Zabezpieczenie przez zażalenie – sprawa przeciwko Getin Noble Bank S.A.
Zabezpieczenie przez zażalenie może odwrócić niekorzystne postanowienie sądu pierwszej instancji i doprowadzić do wstrzymania spłaty rat kredytu. W sprawie przeciwko Getin Noble Bank S.A. Sąd Okręgowy w Warszawie (XXV Wydział Cywilny) postanowieniem z 22 marca 2022 r., sygn. XXV Cz 469/21, zmienił wcześniejsze postanowienie i udzielił zabezpieczenia na korzyść kredytobiorczyni.
Sprawa frankowa przeciwko Getin Noble Bank – długo wyznaczony termin i spłacony kapitał
Pozew w tej sprawie o ustalenie nieważności umowy kredytu frankowego oraz zapłatę został złożony w październiku 2020 r. W połowie 2021 r. sąd poinformował, że pierwszy termin rozprawy zostanie wyznaczony dopiero na pierwszy kwartał 2023 r. Oznaczało to oczekiwanie na merytoryczne rozpoznanie sprawy przez ponad dwa lata od wniesienia pozwu.
W międzyczasie kredytobiorczyni spłaciła kapitał kredytu. W tej sytuacji złożono wniosek o udzielenie zabezpieczenia poprzez wstrzymanie obowiązku płatności dalszych rat kredytu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.
Postanowieniem z 9 listopada 2021 r. sąd pierwszej instancji oddalił wniosek o zabezpieczenie. Na to postanowienie wniesiono zażalenie.
Zabezpieczenie przez zażalenie – postanowienie XXV Cz 469/21
W dniu 22 marca 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie, XXV Wydział Cywilny, rozpoznając zażalenie na postanowienie o odmowie zabezpieczenia, zmienił zaskarżone postanowienie i udzielił zabezpieczenia roszczenia kredytobiorczyni przeciwko Getin Noble Bank S.A.
- Sąd: Sąd Okręgowy w Warszawie, XXV Wydział Cywilny
- Data postanowienia: 22 marca 2022 r.
- Sygnatura: XXV Cz 469/21
- Rodzaj sprawy: kredyt frankowy – powództwo o ustalenie i zapłatę
- Rozstrzygnięcie: zmiana postanowienia sądu pierwszej instancji i udzielenie zabezpieczenia
- Sposób zabezpieczenia: wstrzymanie obowiązku płatności dalszych rat kredytu do czasu prawomocnego zakończenia sprawy
- Zakres czasowy: zabezpieczenie skuteczne od dnia wydania postanowienia (22 marca 2022 r.)
- Zażalenie w pozostałym zakresie: oddalone (co do okresu sprzed 22 marca 2022 r.)
Sąd wyraźnie wskazał, że zabezpieczenie ma sens od momentu jego udzielenia – do tego czasu kredytobiorczyni pozostawała zobowiązana do regulowania rat kredytu. Z tego względu zażalenie zostało oddalone w części dotyczącej okresu poprzedzającego wydanie postanowienia o zabezpieczeniu.
Przesłanki zabezpieczenia roszczenia w sprawach frankowych
Zgodnie z art. 7301 § 1 k.p.c. zabezpieczenia udziela się, jeżeli uprawdopodobniono roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie przyszłego orzeczenia albo w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania.
W omawianej sprawie sąd dostrzegł, że:
- od wniesienia pozwu do planowanego pierwszego terminu rozprawy miało upłynąć ponad dwa lata,
- kapitał kredytu został już spłacony, a dalsza spłata rat prowadziłaby do zwiększania nadpłaty po stronie kredytobiorczyni,
- brak zabezpieczenia mógłby czynić ochronę przyznaną ewentualnym wyrokiem iluzoryczną.
Przy takich okolicznościach sąd uznał, że istnieje wyraźny interes prawny w wstrzymaniu obowiązku płatności rat kredytu do czasu prawomocnego zakończenia sporu.
Tekst jednolity przepisów o zabezpieczeniu roszczeń w postępowaniu cywilnym jest dostępny m.in. w internetowym systemie akt prawnych (Kodeks postępowania cywilnego – art. 730 i n.).
Znaczenie zabezpieczenia przez zażalenie dla kredytobiorców
Uzyskane zabezpieczenie oznacza, że kredytobiorczyni nie musi spłacać rat kredytu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Jest to szczególnie istotne w sprawach, w których terminy rozpraw wyznaczane są z dużym wyprzedzeniem, a kredyt jest już w znacznej części lub w całości spłacony.
Praktyczne wnioski:
- oddalenie wniosku o zabezpieczenie przez sąd pierwszej instancji nie kończy sprawy – możliwe jest skuteczne zażalenie,
- zabezpieczenie przez zażalenie może doprowadzić do wstrzymania rat kredytu do czasu prawomocnego wyroku,
- spłata kapitału nie wyłącza interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, jeżeli nadal dochodzone są roszczenia z nieważnej umowy,
- zabezpieczenie często ma znaczenie wyłącznie na przyszłość – sąd może ograniczyć je do okresu od dnia wydania postanowienia.
W omawianej sprawie zabezpieczenie uzyskane na skutek zażalenia realnie ogranicza ryzyko dalszego, nieodwracalnego wzbogacania banku kosztem kredytobiorczyni na czas trwania postępowania.
