Do jakiego sądu należy złożyć pozew w sprawach kredytów frankowych?
Adwokat Bydgoszcz, Radca Prawny Toruń, Prawnik Inowrocław
Pytanie o właściwość sądu w sprawach przeciwko bankom jest jednym z podstawowych, na które należy znać odpowiedź, decydując się na dochodzenie swoich roszczeń. Pytanie to nie dotyczy jedynie kredytów tzw. “frankowych” CHF czy ogólnie rzecz biorąc kredytów. To, jaki sąd będzie miejscowo właściwy do rozpoznania sprawy ma znaczenie choćby dla ustalenia kosztów, związanych z dojazdami i czasem pracy.
Właściwość miejscowa sądu
Właściwość miejscowa to w dużym skrócie uprawnienie sądu do rozpoznania danej sprawy ze względu na miejsce dokonania jakiejś czynności.
W przepisach kodeksu postępowania cywilnego wyszczególnione są trzy rodzaje właściwości miejscowej:
- ogólna,
- przemienna,
- wyłączna.
Zgodnie z ogólną zasadą pozew składa się w sądzie, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania (art. 27 k.p.c.). Ponadto stosownie do art. 30 k.p.c. powództwo przeciwko osobie prawnej wytacza się według miejsca ich siedziby.
X, mieszkający w Toruniu, planuje złożyć pozew, w którym domagałby się zapłaty od Y. Y mieszka w Zielonej Górze. W związku z czym X powinien wysłać pozew do sądu w Zielonej Górze.
Właściwość miejscowa przemienna
Dla kredytobiorców większe znaczenie mają jednak przepisy o właściwości przemiennej sądu. Pozwalają one bowiem na wytoczenie powództwa przed sąd właściwy według miejsca:
- zakładu głównego lub oddziału przedsiębiorcy;
- wykonania zobowiązania (np. pozew o zawarcie umowy, ustalenie jej treści, ustalenie istnienia umowy lub unieważnienie);
- zdarzenia wywołującego szkodę.
Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, przeciwko bankowi (osobie prawnej), prowadzącemu działalność na obszarze całego kraju, można wytoczyć powództwo o roszczenie majątkowe według siedziby oddziału, z którego działalnością wiąże się dochodzone roszczenie. Chodzi np. o sytuację, kiedy w konkretnym oddziale została zawarta umowa o kredyt hipoteczny. W tej sytuacji, chcąc złożyć pozew przeciwko bankowi, konsument może wnieść pozew przed sąd, w którym znajduje się oddział banku.
Oddział
Za oddział przedsiębiorstwa uważa się wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności (zakładem głównym).
W Postanowieniu sygn. II Cz 654/16 z dnia 28.04.2016 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie, rozpoznając zażalenie powódki, wskazał że:
“oddział” przedsiębiorcy opisany w k.p.c. to pojęcie funkcjonalne dotyczące różnych form organizacyjnych związanych z prowadzeniem przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej na terenie nieraz całego kraju. Skoro zatem umowa kredytowa została zawarta w ” lokalu przedsiębiorstwa (…) w S.”, to słusznie powódka wskazując na właściwość sądu miejsca funkcjonowania pośrednika kredytowego, tj. A. (…). (…) (…) w S. na Pl. (…). Przy czym wskazać należy, iż w tym przypadku właściwy nie będzie (…) P. i (…) w S., lecz (…) w S.
W oparciu o dane z krajowego rejestru sądowego (KRS) można ustalić jednostki organizacyjne konkretnego banku (przedsiębiorstwa), w tym oczywiście oddziały.
Uzasadnienie właściwości
Kierując pozew do sądu innego, niż wynikałoby to z przepisów o właściwości ogólnej (zamieszkanie lub siedziba pozwanego), należy to uzasadnić. Wystarczy powołać odpowiedni przepis i wskazać okoliczności, które pozwalają uznać, że dany sąd jest właściwy do rozpoznania sprawy.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 9.06.2005 r. sygn. III CZP 28/05, stwierdził, że właściwość przemienna sądu ma wynikać wprost z okoliczności wskazanych w pozwie.
Klauzule niedozwolone a właściwość miejscowa sądu w sprawach przeciwko bankom
- Niedozwolonym zapisem umownym jest zastrzeżenie, że sądem właściwym dla sporów wynikających z umowy, będzie siedziba przedsiębiorcy (tak m.in. Sąd Okręgowy w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, sygn. XVII Amc 101/03 z dnia 18 października 2004 r.);
- W wyroku z dnia 10.12.2013 r., sygn. akt XVII AmC 5929/11 Sąd Apelacyjny w Warszawie uznał za niedozwolone i zakazał stosowania przez Bank (…) S.A. w W. w obrocie z konsumentami postanowienia wzorca umowy o treści:
”Wszystkie roszczenia (zarówno pieniężne, jak i niepieniężne) oraz spory wynikające z, lub pozostające w związku z Umową Ramową mogą być dochodzone przed sądami powszechnymi, według właściwości ogólnej”
W ocenie Sądu stosowanie w/w klauzuli kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. W związku z czym stanowi niedozwolone postanowienia umowne. Zapis jest niejednoznaczny i nieprecyzyjny. Ponadto może prowadzić do ograniczenia prawa konsumenta, które przysługują mu z mocy ustawy (prawo wyboru sądu właściwego).
Nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego 2019. Zmiany od 7.11.2019 r.
W związku z nowelizacją K.P.C. w procedurze cywilnej pojawi się zupełnie nowy przepis, dotyczący właściwości przemiennej sądu, tj. art. 372 § 1 i 2. Od dnia 7.11.2019 r. konsumenci będą mogli złożyć powództwo przeciw bankowi do sądu właściwego wg ich miejsca zamieszkania lub siedziby.
§ 1. Powództwo o roszczenie wynikające z czynności bankowej przeciwko bankowi, innej jednostce organizacyjnej uprawnionej do wykonywania czynności bankowych lub ich następcom prawnym można wytoczyć przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania albo siedziby powoda.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się także do powództwa przeciwko bankowi hipotecznemu lub jego następcy prawnemu o roszczenie wynikające z czynności banku hipotecznego.
Przepis z pewnością umożliwi kredytobiorcom dochodzenie roszczeń przeciwko bankom na drodze sądowej. Co więcej, pozwoli na odciążenie sądów, zwłaszcza sądu w Warszawie i przyspieszenie postępowań. Siedziby banków są przede wszystkim ulokowane w największych miastach kraju. Dlatego też przed tamtejszymi sądami toczyła się większość postępowań, co w sposób oczywisty wpływało na czas trwania procesu. Nie bez znaczenia jest czynnik ekonomiczny. Konsument, który ma możliwość wytoczenia powództwa do sądu właściwego dla jego miejsca zamieszkania, zdecydowanie chętniej zainicjuje postępowanie sądowe. Koszty związane z dojazdami do sądu i stawiennictwem pełnomocnikiem będą bez porównania niższe.
Pomoc Kancelarii dla Frankowiczów, analiza umowy, koszty – klik!
Pozostałe wpisy na blogu, dotyczące spraw frankowych, można znaleźć pod hasłem “Kredyty CHF” w Kategoriach wpisów (tutaj bezpośredni odnośnik).
Jeżeli chcą Państwo skorzystać z pomocy prawnej, zapraszamy do kontaktu:
Email: kancelaria@brodniccy.pl
Telefon: (056) 622 24 77
Telefon kom.: 692 491 016
lub poprzez formularz kontaktu Kontakt z Kancelarią
